ဟံၣ်လၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအိၣ်ဆိးဝဲ

အပူၤကွံာ်နံၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပဟဲက့ၤစိာ် သၣ်မံယီၤဖါသူတဒုလၢအမံၤမ့ၢ် ကၠူနိၣ်(Juno) လၢလီၢ်ကဝီၤ အဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအိၣ်ကဒုတၢ်အလီၢ်လီၤ. ယမ့ၢ်စံးဘၣ်တီတီန့ၣ်ဒီး ယအဲၣ်ဒိးတဲလၢ သၣ်မံၤယီၤအံၤ ကမၤစှၤလီၤ ယုၢ်ဖိတဖၣ် အနီၢ်ဂံၢ်လၢ ဟံၣ်ပူၤဘၣ်ဆၣ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂၤတဖၣ် အဲၣ်ဒိးပာ်အီၤ ဒ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အလီၤအဲၣ်တကလုာ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိး ကၠူနိၣ် ကမၤလိန့ၢ် ဟံၣ်အံၤမ့ၢ်အဟံၣ်, ဒီးတၢ်လီၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢအဟ့ၣ်အီၤတၢ်အီၣ်ဒီးအတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ် ပှၤကွၢ်ထွဲ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ အဝဲၤလီၢ် ဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်နဲၣ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး လၢတၢ်အခီၣ်ထံးတနွံအတီၢ်ပူၤ ပကဘၣ်ကတဲာ်ကတီၤ ဒုးအီၣ် တၢ်အီၣ်အကျိၤအကွံာ် ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤ ဒ်သိးအံၤန့ၣ်ဒီး ကၠူနိၣ် မ့ၢ်ဟးဆူတၢ်လီၢ်အဂၤဒၣ်လဲာ် အကတၢၢ်န့ၣ် ကဟဲက့ၤဆူဟံၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

ပမ့ၢ်တသ့ၣ်ညါပဟံၣ်နီၢ်နီၢ်ဘၣ်န့ၣ်ဒီး ပကဘၣ်တၢ်လ့ပစီၦၤလၢ တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ်တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်, တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီး တၢ်အိၣ်မူအခီပညီတဖၣ်လၢ တၢ်ဟးဝ့ၤဟးဝီၤ တၢ်ကလီကလီအပူၤန့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်သးအိၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်အိၣ်မူအမ့ၢ်အတီအဂီၢ် ယိၤ ၁၅:၄ အပူၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးစံးဝဲ “အိၣ်ဆိးသုဝဲလၢယပူၤ”န့ၣ်လီၤ. ပှၤသိၣ်လိလံာ်စီဆှံ ဖရဲးဒရံး ဒဲ ဘရူနၢၣ် (Frederick Dale…

ကစၢ်ယွၤ သ့ၣ်ညါၦၤ

တယံၥ်ဒံးဘၣ်အခါ ယထံၣ်မံးခ့လါကၠလိၣ်(Michelangelo)အတၢ်ဂီၤစိးပျၤ“မိၤရှ့” အဂီၤတဘ့ၣ်, လၢအပၥ်ဖျါတၢ်ဘူးဘူးဖိန့ၣ်, ယထံၣ်တၢ်အကမိၥ်ဆံးဖိတခါလၢ စီၤမိၤရှ့အစုဒုၣ် လၢစုထွဲတကပၤအလိၤလီၤ. ညၣ်ထူၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်စုမုၢ်ခီၣ်မုၢ်ဆံးဆံး, ဒီးတၢ်မၤဆံးလီၤတၢ်လၢ အဖျါထီၣ်ဒၣ်ဖဲ ပှၤယူၥ်ထီထီၣ် အစုမုၢ်ဆၣ်အခါ လီၤ. မံးခ့လါကၠလိၣ်, ပှၤလၢဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤ ဒ်ပှၤစဲၣ်နီၤ လၢအစိးပျၤက့ၢ်ဂီၤ ပနၢ်ပၢၢ်တညီတဖၣ် အလီၤတံၢ်သ့ဝဲတဂၤအံၤ, ဟ့ၣ်တၢ်ပလီၢ်သးဆူ ပှၤကညီမိၢ်ပှၢ်လၢ အစိးပျၤဝဲန့ၣ် အဂ့ၤကတၢၢ်, ဖၢနုၥ်က့ၢ်ဂီၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ပှၤအါဂၤတပၥ်သူၣ်ပၥ်သးဘၣ်ဝဲတဖၣ်လီၤ. မံးခ့လါကၠလိၣ်သ့ၣ်ညါ ပှၤကူပှၤကညီအမိၢ်ပှၢ် လၢပှၤစိးပျၤတၢ်အဂၤ စှၤဂၤဧိၤသ့ၣ်ညါဝဲတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အဆံးကိၥ်ဖိလီၤတံၢ်လၢ အဝဲစိးပျၤတၢ်လၢ လၢၢ်ကြဲနဲး(granite)တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အတၢ်ကျဲးစၢးလၢ ကပၥ်ဖျါတၢ်ယိၥ်ယိၥ်အဂီၢ် - ၦၤကညီအသး, ၦၤကညီအတၢ်မူ လၢတၢ်ညါပူၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ဖဲအံၤဒု, မံးခ့လါကၠလိၣ်လီၤတိၢ်ဝဲထီဘိလီၤ.

ထဲဒၣ်ကစၢ်ယွၤတဂၤဧိၤန့ၣ် သ့ၣ်ညါပှၤကူပှၤကညီအသး အတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ယိၥ်ယိၥ်လီၤ. တၢ်တမံၤလၢ်လၢ်လၢ ပထံၣ်လိၥ်သးတဂၤဒီးတဂၤန့ၣ် ဖဲကထုးန့ၢ်သး ထဲလဲၣ်ဂ့ၤ ထဲလဲၣ်ဂ့ၤ အတွးတအိၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်ဒၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအကဒုဖိတခါဧိၤလီၤ. မ့မ့ၢ် ကစၢ်ယွၤထံၣ် တၢ်ယိၥ်န့ၢ်တၢ် အကဒုတက့ၢ်လီၤ. ယံး ၁၂:၃…

တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ မဲာ်ထံမဲာ်နိအကျါ

ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်လီလံာ်ပရၢ(email)တဘ့ၣ် လၢသးစၢ်ခွါတဂၤ,အိၣ်ဝဲဆိးဝဲဒၣ်လၢ ကီၢ်အဲးကလံး (England), ဖိတဂၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ်အပၢ်(အသးအိၣ် ၆၃ နံၣ်)တဂၤ ထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်, ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ဝဲလၢအသးသမူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တထံၣ်လိာ်ပသးလၢမဲာ်သကိးမဲာ် နီတဘျီဘၣ်ဆၣ်, အပၢ်ဒီးယၤ ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တၢ်ဘၣ်ထွဲ အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖိအံၤ သးအိၣ်မၤဖှံထီၣ် အပၢ်အသး, ဃ့ကညးယၤ ဒ်သိးယကဆှၢလီၤ တၢ်ဂီၤမူလၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဃုာ်ဒီးတၢ်ထုကဖၣ် လၢပၢ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးအိၣ်နီၢ်နီၢ်အပူၤ ယတ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဂီၤမူလၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ကစီၣ်ဖုၣ်ကိာ် ဃုာ်ဒီးတၢ်ထုကဖၣ် ယါဘျါတၢ်တယုၢ်န့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်တၢ်တဲက့ၤယၤလၢ အပၢ်န့ၣ် ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူအံၤ ဒီးဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. တဘျုးသီဖိန့ၣ် ယဒိးန့ၢ်ကဒီး လီလံာ်ပရၢလၢအစံးဘၣ်ယၤ အပၢ်န့ၣ် အသးသမူ ဟးထီၣ်ကွံာ်အဂ့ၢ်အဃိ မ့ၢ်တၢ်သးအုးလၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပၢ်အံၤ, ဖီၣ်လာ်ဝဲအမါအစု ဖဲအသးသမူဟးထီၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ခီဖျိလၢ တၢ်အဲၣ်ဒ်သိးအံၤဒီး, တၢ်သးသမူလီၤမၢ်ဒ်သိးအံၤအဃိ ယသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အတၢ်လီၤမၢ်လၢ အမ့ၢ် ဝၤတဂၤ, ပၢ်တဂၤအံၤန့ၣ် ဆိကဲာ်ဆိးလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပနၢ်ဟူဘၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးစံးဝဲဒၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး…

တၢ်အဲၣ်လီၤဂာ်ဒ် မ့ၣ်အူလၣ်

ပှၤကွဲးထါ, ပှၤတ့တၢ်ဂီၢ်, ဒီးပှၤစဲးကျံးထုးထီၣ်လံာ်လဲၢ်, အမံၤ ဝ့လယၢၣ် ဘလံး(ခ) (William Blake) သူၣ်ဖှံသးညီဝဲ အတၢ်ဒိးတ့ဒိးဖျီအသးဒီး အမါ ခဲးသရံ (Catherine) လၢ အနံၣ် ၄၄ နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ဒိးတ့ဒိးဖျီအသးအနံၤ တုၤ အတၢ်သံဖဲ ၁၈၂၇နံၣ်, အဝဲသ့ၣ် မၤသကိးတၢ်သဃဲၤသဃဲၤန့ၣ်လီၤ. ခဲးသရံ မၤအါထီၣ် တၢ်အလွဲၢ်တဖၣ်လၢ ဝ့လယၢၣ်အတၢ်တ့တဖၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ် အတၢ်အဲၣ်ဟ့ၣ်လီၤအသး ဒုးအိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ကျၢၤအဝဲသ့ၣ် ဖဲနံၣ်လၢဘၣ်ဖှီၣ်ဘၣ်ယာ်ဒီး တၢ်တၤတၢ်အဂုၤအဂၤ အဆၢကတီၢ်တဖၣ် ဒၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ တဂ့ၤလၢၤဘၣ် ဒီးအတၢ်အိၣ်မူ လၢခံကတၢၢ်အနွံအပူၤဒၣ်လဲၣ်န့ၣ် ဘလံး(ခ)ပၢၤဃာ်အတၢ်တ့တၢ်ဂီၤ ဒီးလၢခံကတၢၢ်တ့ဝဲမ့ၢ် အမါအမဲာ်သၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ၄ နံၣ် အလီၢ်ခံႇ ဖဲခဲးသရံသံ အဆၢကတီၢ် အစုပူၤ ဖီၣ်တံၢ်ဃာ်ဝဲစၢၢ်ဘိ လၢအမ့ၢ်အဝၤအတၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤနီၢ်ဒီမါဝၤခံဂၤအတၢ်အဲၣ်လၢ အဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤ တၢ်အဲၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤလၢ လံာ်တၢ်သးဝံၣ်တဖၣ်အတၢ်သးဝံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲလံာ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါတၢ်အဲၣ်လၢ အဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး…

တၢ်မၤကတၢၢ်တၢ်လၢ တၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်

ပိာ်မုၣ်တဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် မဲၢ်ကူ (Man Kaur), ဖဲအဝဲအသးအိၣ် ၁ဝ၃ နံၣ်န့ၣ် နုာ်လီၤသတြီၤတၢ် ဒ်ကီၢ်အ့ဒံယါ (India) ပိာ်မုၣ်ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်လၢအသးပှၢ်ကတၢၢ်တဂၤ ဖဲ ၂ဝ၁၉ နံၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် မၤစတၣ် တၢ်ဃ့ပြၢ ခၠဲၣ်ပံၣ်ယၢၣ်ရှ့း (World Masters Athletic Championship) ဖဲကီၢ်ပိၣ်လၣ် (Poland) န့ၣ်လီၤ. လီၤလီၤဆီဆီလီၤ, ကူ ဒိးန့ၢ်တၢ်မၤနၢၤထူ(ခိၣ်ဖးတၢ) အပနီၣ်လၢ တၢ်ပြၢလွံၢ်မံၤအပူၤ (တၢ်ကွံာ်သီမှံ, တၢ်ကွံာ်ထးဖျၢၣ်, မံထၢၣ် ၆၀ တၢ်ဃ့ၢ်သဖှိပြၢ, ဒီးမံထၢၣ် ၂ဝဝ တၢ်ဃ့ၢ်ပြၢ) တဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီးတၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်န့ၣ် အဝဲဃ့ၢ်ဝဲ ချ့န့ၢ်ဒံး ဖဲအပူၤကွံာ် ၂ဝ၁၇ နံၣ် အတၢ်ဃ့ၢ်လၢတၢ်ပြၢအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖံဖးဒိၣ်လၢအသးအနံၣ် ၁ဝဝ ဘျဲၣ် (နုာ်လီၤလံဆူနံၣ်ကယၤအသီတခါအပူၤ), ကူ အံၤ ဒုးနဲၣ်ဝဲလၢ ပကမၤကတၢၢ်တၢ် လၢတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤတၢ်မၢဖိစီၤပီလူး ကွဲးန့ၢ်အပျဲၢ်သးစၢ် စီၤတံၤမသ့း ဘၣ်ဃးအဝဲအတၢ်နုာ်လီၤ ဘၣ်လံဆူ…

နာ်န့ၢ်ယွၤလၢ ပခါဆူညါအဂီၢ်

ဖဲ ၂၀၁၀ နံၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအမံၤမ့ၢ် လး(စ)လိၣ်ဟဲယဲး(Laszlo Hanyecz) ပှ့ၤစ့ဒိး ဘံးခွါ (bitcoin)-စ့သနူ(စ့လၢပှၤသူအီၤလၢ ဆဲးကျိးန့ၢ်တီၤအသနူ) ဒီးအဝဲပှ့ၤန့ၢ် ကိၣ်ပ့ၣ်စၢ် (pizzas) ခံခါ (၂၅ ဒီလၣ်) လၢဘံးခွါအဘ့ၣ် ၁၀,၀၀၀(တကလး)န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢစ့အလုၢ်အပှ့ၤထီၣ်အဃိ တၢ်လၢပှၤပာ်ဝဲတဖၣ် ကၢပှ့ၤလီၤဝဲလၢ ဒီလၣ် အါန့ၢ် အကကွဲၢ်ယဲၢ်ကယၤလီၤ. စ့အလုၢ်အပှ့ၤထီၣ် ဒ်မူဖျၢၣ်ယူၤအသိးလီၤ. အဝဲပှ့ၤကဒီးဝဲ ကိၣ်ပံၣ်စၢ် ဒီးစူးကါဝဲ ဘံးခွါအဘ့ၣ် ၁၀၀,၀၀၀ (တကလီၢ်) န့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ် ပၢၤဃာ်ဒၣ် ဘံးခွါစ့သနူတဖၣ်အံၤန့ၣ် ကအိၣ်ဒီးအစ့ဘ့ၢ်လယၢၣ် အဘျီဃုဆံဃိးဘျီ ဒီးအဝဲကကဲထီၣ် ပှၤအကဲဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအကျါတဂၤလီၤ. တၢ်န့ၣ် ကမၤအသးဖဲ အဝဲမ့ၢ်သ့ၣ်ညါဆိ တၢ်ကမၤအသးတဖၣ်လီၤ.

ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်, ဟဲယဲး(Hanyecz)တသ့ၣ်ညါတ့ၢ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ်လီၤ. ပဝဲနီၤတဂၤမးသ့ၣ်ညါတသ့ဘၣ်. တၢ်ကျဲးစၢးနၢ်ပၢၢ်ခါဆူညါဒီး ပၢဃာ်တၢ်အဂီၢ် စံၣ်တဲၤ ၁၀:၁၄ အပူၤ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တဲတၢ်ဘၣ်ပှၤလၢ “တၢ်ကမၤအသးန့ၣ် ပှၤတသ့ၣ်ညါနီတဂၤဘၣ်”န့ၣ်လီၤ…

တၢ်ထံၣ်စိပှၤလၢ ပဃၢၤတဖၣ်အခါဆူညါ

ဖဲနံၣ်ယိၣ်ဒဲရှါ (Neodesha)ဝ့ၢ်ဖိ, ကီၢ်စဲၣ်ခဲစး(Kansas) ကၠိတဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ် ဘၣ်တဘျီ တီၤထီဒီးတီၤခၢၣ်သးကၠိဖိသၢကယၤအဘျဲၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးဖှိၣ်အီၤသတူၢ်ကလၥ်ဆူ ကၠိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးအဂီၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဆ့ၣ်နီၤဝံၤ တၢ်ကမၢကမၣ်ဘၣ်အသး ဖဲကၠိဖိတဖၣ် အနၢ်ဟူဝဲဒၣ် နီၢ်ဒီမိၤဝၤခံဂၤလၢ အတၢ်ဘၣ်ထွဲအိၣ်ဒီးအဝ့ၢ်ဖိန့ၣ် ပာ်လီၤအသး လၢကဟ့ၣ်ဝ့ၢ်နံၣ်ယိၣ်ဒဲရှါ ကၠိဖိတဖၣ်အဂီၢ် ခီလ့ၣ်ကၠိအဘူးအလဲ ဆူမဲာ်ညါ ၂၅ နံၣ်အတီၢ်ပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိတဖၣ်အသးကမၢကမၣ်, သးလီၤကတုၤဝဲ, သးခုဒိၣ်မး ဒီးမဲၥ်ထံမဲၥ်နိလီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

နံၣ်ယိၣ်ဒဲရှါဝ့ၢ်ဖိအံၤ မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွၥ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တဘၣ်လိၥ်ဘၣ်စးအဃိ ဒူၣ်ဖိထၢဖိအါမး ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီဝဲဒၣ်ဒီး ခီလ့ၣ်ကၠိအတၢ်လၢၥ်ဘူၣ်လၢၥ်စ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်မၤစၢၤတၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လဲလိၥ်ကွံၥ် ဝ့ၢ်ဖိအံၤတၢ်အိၣ်အသးဆူ တၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ် လၢပှၤတစိၤဘၣ်တစိၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤမၤဘူၣ်တၢ်တဖၣ် မုၢ်လၢ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်အံၤ ကမၤဘျုးမၤဖှိၣ် ခ့ခါဒူၣ်ဖိထၢဖိတဖၣ်အဂီၢ် တကးဒံးဘၣ် ကကွဲန့ၢ်ဒီး, ကကဲထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢ ပှၤဂုၤပှၤဂၤတဖၣ် ဒ်သိးကဟဲအိၣ်ဟဲဆိးဝဲလၢဝ့ၢ်ဖိအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်စိဝဲဒၣ် လၢအတၢ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤတၢ်အံၤ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအသီတဖၣ်, ဂံၢ်ဘါဒီးတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤအသီတဖၣ်, ခါဆူညါတၢ်လီၤဆီလၢဝ့ၢ်ဖိအံၤအဂီၢ်လီၤ.

ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိး အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်လၢကအိၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ညီတၢ်, တမ့ၢ်ထဲလၢ ကအံးထွဲကွၢ်ထွဲလီၤ အတၢ်လိၣ်ဒၣ်ဝဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီ ကထံၣ်စိစ့ၢ်ကီးခါဆူညါသီသံၣ်ဘှဲလၢ ပှၤလၢအဃၢၤလၢအဘၣ်ဂဲၤလိၥ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.ကစၢ်ယွၤအတၢ်နဲၣ်ကျဲ မ့ၢ်တၢ်ပာ်ဖျါဆှံဆှံ လၢ…

တၢ်သးကညီၤလဲၤတလၢကွံာ် တၢ်အခၣ်

ဖဲတိာ်ဖးထီခံဖျၢၣ် “World Trade Center”လီၤတကူၢ် ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၁ သီ, ၂၀၀၁ အနံၣ်န့ၣ်, ကရၢး ရိဒရံၣ်ကၠဲး(Greg Rodriguez) သံစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤအလ့ၢ်အက့တဖၣ်အကျါလီၤ. အဝဲအမိၢ် ဖံလ့း(စ) (Phyllis)ဒီးအပၢ်, မိၢ်ပၢ်ခံဂၤ သူၣ်အုးသးအုးအဃိ, အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်လီၤတံၢ်ဝဲလၢ ကမၤဆၢက့ၤ တၢ်ဒုးလၢအလီၤပျံၤနးမး ဒ်သိးန့ၣ် ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ဖဲ ၂၀၀၂ အနံၣ်န့ၣ်, မိၢ်ဖံလ့း(စ) ထံၣ်လိာ်သးဒီး အ့ခၠၢၣ် အၢ-ဝ့ဖၢၣ်(Aicha el-Wafe)လၢအမ့ၢ် ပှၤမၤစၢၤ ပှၤကမၤဟးဂီၤတိာ်ဖးထီခံဖျၢၣ်အံၤ အမိၢ်လီၤ. မိၢ်ဖံလ့း(စ) န့ၣ်စံးဝဲ “အဝဲသုးဘူးဆူ မိၢ်တဂၤန့ၣ် အိၣ်, တယၢ်ထီၣ်အစုခံခီ, ဖိးဟုလိာ်သး ဒီးဟီၣ်ဝဲ... အ့ခၠၢၣ် ဒီးယၤ, ပျံၤတဃာ်တဘိ စၢကဝီၤပှၤတကီၢ်ခါ... ပဝဲးခံဂၤလၢာ် ပသးဘၣ်ဒိလၢ ပဖိခွါတဖၣ်အဃိလီၤ”.

ဖံလ့း(စ) ထံၣ်လိာ်သးဒီး အ့ခၠၢၣ်လၢ တၢ်သးဆါဒီးတၢ်သးအုးဒ်သိးလိာ်သးအပူၤလီၤ. ဖံလ့း(စ) နာ်ဝဲလၢ တၢ်သးအိၣ်တပျုာ်တပျီၤလၢ အဖိခွါဘၣ်သံအဃိ မ့ၢ်တၢ်လၢအကြၢးဝဲဘၣ်ဆၣ်, မၤဘျါအဝဲအတၢ်သးဘၣ်ဒိဆါတန့ၢ်ဘၣ်…

တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ကျဲလၢအလိၤဝဲဘၣ်ဝဲတဖၣ်

မတၤတဂၤမးကနၥ်လၢ ၦၤဘြၣ်စ့(လ)ဖိ( Brazilian)လၢအအိၣ် ၁၆ နံၣ်လၢအမ့ၢ် ဖံးလံး(စ) ကဲးစတၣ်ဘိၣ် (Felipe Gustavo)ကကဲထီၣ် “ၦၤအမံၤဟူသၣ်ဖျါကတၢၢ်လၢ တၢ်ဒိး စက့း(ထ)(skateboarder) လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်”အံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲအပၢ်နၥ်လၢ အဖိခွါအံၤ လိၣ်ဘၣ် တၢ်ကလူၤပိၥ်ထွဲ အတၢ်မံမီၢ်အခံ လၢကကဲထီၣ် ၦၤစဲၣ်နီး လၢ တၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အဝဲသ့ၣ်အကျိၣ်အစ့တအိၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်အံၤအဃိ, ပၢ်အံၤဆါကွံၥ်အသိလ့ၣ် ဒီးကိးထီၣ် အဖိခွါဆူ တၢ်ကလဲၤဆှၢအီၤလၢ ထဲၣ်ဖၣ်ဟဲ(န) (Tampa Am)တၢ်သတြီၤစက့း(ထ)အလီၢ် လၢကီၢ်စဲၢ်ဖလီရံၣ်ဒၣ်(Florida) လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါန့ၣ်လီၤ. မတၤတဂၤမး တနၢ်ဟူအဝဲအဂ့ၢ်အကျိၤ တုၤဒၣ်လဲၥ်လၢခံအဟဲဖျါထီၣ်လၢ အမၤနၢၤတၢ်တစုန့ၣ်ဘၣ်. ဒီးတၢ်မၤနၢၤအံၤ စိၥ်ကွံၥ်ဖျိးအီၤဆူ တၢ်မၤန့ၢ် တၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူလၢ အလီၤကမၢကမၣ်တမံၤန့ၣ်လီၤ.

ကဲးစတၣ်ဘိၣ်အပၢ် အိၣ်ဒီး သးအတၢ်သ့ၣ်ညါ ဒ်သိးကထံၣ်အဖိခွါ အသးဒီး အတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. ကဲးစတၣ်ဘိၣ်စံးဝဲလၢ “ဖဲယကဲထီၣ် ပၢ်တဂၤ, ယဆၢကဲထီၣ်ယဲထဲဒၣ် ယဲၢ်မျးကယၤ ဒ်လၢယပၢ်မၤဘၣ်တၢ်လၢယဂီၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ.

လံၥ်ကတိၤဒိပၥ်ဖျါထီၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢအအိၣ်လၢ မိၢ်ပၢ်တဖၣ် ဒ်သိး ကမၤစၢၤအဖိ…

ဒီဟံၣ်ညါ

ကၠ့(မ) (James) ကူကၤဃၥ်ဆ့ဖျီၣ်ခံတိၤပျ့, ဟးဒီးခီဃီၤ ဃိၥ်အတၢ်ဂဲၤလိၥ်နီၢ်ခိတၢ်ဟူးဂဲၤလီၢ် (Gym) ဒီးစံၣ်လီၤဆူရ့ၣ်ကီၣ်လၢ တၢ်စိၥ်ဆူအံၤဆူန့ၣ်န့ၢ်ဒီးညီအပူၤ, ဖဲၦၤဃိၥ်ဖိအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်ဘျၢအီထံအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကၠ့(မ) ဖဲအနၢ်ဟူဝဲလၢ အဖိမုၣ် ဘြ့းတနံၣ် (Brittany မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ၦၤဃိၥ်ဖိ) ဒိးဘျၢအသးလၢထံ တနံၤဃီ ဖဲရ့ၣ်ကီၣ်တခါအံၤအပူၤန့ၣ်, ကၠ့(မ) အတၢ်သးခုဒိၣ်ထီၣ်န့ၢ်အလီၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဒီဖိပၢ် ခံဂၤ သ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်မၤအသးတဖၣ်န့ၣ်, ၦၤမၤတၢ်ဖိ ဖဲဃိၥ်ပူၤတဖၣ်ဒၣ်လဲၥ် အသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤထီၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်စံးဝဲ “ၦၤလၢအမဲၥ်ထံတယွၤန့ၣ် တအိၣ်ဝဲဘၣ်” လီၤ. အါနံၣ်အါလါလၢဃိၥ်အပူၤဂ့ၤ, အချၢဂ့ၤ ဘြ့းတနံၣ် ဒီးအပၢ် ခံဂၤလိၥ် အဲၣ်ဒိးယွၤအတၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်လီၤ. ဒီးကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်အိၣ်မူအသီ တဘျီဃီ ဒ်သိးသိးလီၤ.

လံၥ်စီဆှံ ပၥ်ဖျါတၢ်မၤသးလၢ ဃိၥ်ပူၤအဂၤတခါလီၤ. တဘျီအံၤ မ့ၢ် ၦၤပၢၤဃိၥ်တဂၤ, ဖဲယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အဲၣ် ဆီတလဲဟံၣ်ဒူၣ်ဒီတဒူၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဟူး ဖးဒိၣ်တခါ တရုၤဃိၥ်ဝံၤန့ၣ် “ဃိၥ်အပဲတြီၤတဖၣ် အိးထီၣ်သး” စီၤပီလူးဒီး စီၤစံလၤ တဃ့ၢ်ဟးထီၣ်ဘၣ်, အိၣ်ဒၣ်…